Zeven laatste woorden

Wat zou ik vertellen bij muziek die geschreven is voor een mis op Goede Vrijdag?

Terwijl ik dit tik, speelt het Meanderkwartet de laatste van vijf uitvoeringen in deze week voor Pasen van Haydns Die Sieben Letzten Worte Unseres Erlosers Am Kreuze. Tussen een introductie en een slotdeel bestaat dit kwartet uit zeven sonates, één bij elk van de uitspraken van Jezus aan het kruis.
Haydn componeerde het voor uitvoering in een mis. In de uitvoeringen van het Meanderkwartet werd tussen de delen steeds het bijbelgedeelte gelezen waarin de bijbehorende uitspraak van Jezus staat. Soms, zoals vanmiddag in Deventer, werden er ook gedichten bij gelezen die aansloten op de bijbeltekst. Wat er gelezen werd tussen de delen, was aan de kerk waar het gespeeld werd.
Een heel andere uitvoering is de zeven laatste zinnen door het Ensor strijkkwartet en auteur Dimitri Verhulst. Verhulst schreef bij elk van de kruiswoorden een kort verhaal. De verhalen spelen in het hier en nu en behandelen actuele thema’s. De link met de kruiswoorden is dat in de meeste verhalen de zin uit het bijbelverhaal letterlijk door een van de personages gezegd wordt. Verhalen en voorstelling zijn zo los van de oorspronkelijke religieuze setting gehaald.

Vanmiddag spraken de gedichten mij niet aan. Sommige van de verhalen van Verhulst zijn ontroerend, maar andere doen mij niet zoveel. Zijn stijl is niet de mijne. Stel dat het Meanderkwartet volgend jaar het kwartet weer wil programmeren. En stel dat ze mij vragen voor een invulling tussen de delen. Hoe zou ik die invullen? Hoe dicht zou ik bij de bijbelse teksten willen blijven? Hoe dicht bij de oorspronkelijke inbedding in de liturgie van een mis? Zou ik één verhaal maken dat doorloopt (zoals in de bijbel) of losse verhalen (zoals Verhulst deed)? Zou ik muziek en tekst elkaar laten afwisselen of zou ik door sommige delen heenpraten (zoals bij Pelleas en Melisande)?

Het is mooie muziek. Het is een interessante uitdaging. Laat ik dit eerst maar eens als een privéproject beginnen. Eerst maar eens een tijdje laten borrelen. De muziek regelmatig beluisteren en kijken of er ideeën komen… Wordt vervolgd!