Elk kwartaal maak ik een nieuw verhaal bij een van de miniaturen van de gebroeders van Lymborch. Daarmee ben ik bijna twee jaar geleden begonnen. (Hier houd ik de verhalen die ik eerder maakte en vertelde bij.) Begin september vertelde ik mijn nieuwste verhaal en sinds die tijd broed ik op het volgende. Welke miniatuur zal ik als startpunt nemen en vervolgens: waarover zal het verhaal gaan en kan ik daar achtergrondinformatie bij vinden? Eerdere kwartalen dienden de miniaturen zich als vanzelf aan, dat was deze keer anders. Tot ik me realiseerde dat ik de plaat hiernaast al vaak geamuseerd had bekeken en ook anderen graag wijs op wat ik er zo amusant aan vind…
Het bijbelverhaal waar de miniatuur bij hoort, is het verhaal van de verzoeking in de woestijn van Jezus door de duivel. Hoewel de bergtop waar Jezus door de duivel wordt verleid zich prominent bovenin de ‘koepel’ bevindt, kun je moeilijk zeggen dat hier de meeste aandacht naar uitgaat. Die gaat toch naar het kasteel op de voorgrond dat meer dan de helft van het oppervlak van de plaat beslaat. Dit is het kasteel van Méhun aan de rivier de Yevre, een van de kastelen van de hertog van Berry, opdrachtgever van de gebroeders van Lymborch. In het bijbelverhaal biedt de duivel Jezus de heerschappij over alle rijken op aarde aan, mits Jezus voor hem zal buigen. Interessant dus, dat de rijkdom van Berry hier symbool staat voor alle macht op aarde. Ervan uitgaande dat de broers geen schilderijen maakten waar de hertog het niet mee eens was, geeft dit een mooi inkijkje in de niet al te bescheiden opstelling van die hertog.
Maar als je dan nog een stapje verder denkt, besef je dat hier die rijkdom dus wel door de duivel aan Jezus wordt aangeboden. Dit kasteel is, met andere woorden, duivels bezit. Ik kan me niet voorstellen dat Berry dit niet ook moet hebben gezien en, nogmaals, moet hebben goedgekeurd dat dit zo geschilderd werd. Is dit een staaltje van zelfspot? Was hij niet zo onder de indruk van de duivel en vond hij dit gewoon een amusante compositie? Of is het puur cynisme en boeide het de man totaal niet hoe hij aan zijn rijkdom kwam?
Genoeg intrigerende vragen om mee aan de slag te gaan voor mijn volgende kwartaalverhaal!