Verhalenmaker

Ik vond het ook een mooi beeld met een aansprekende uitleg. Een roedel wolven dat door de sneeuw ploetert. Vanochtend zag ik ‘m weer langskomen. In de tekst erbij wordt verteld hoe de voorste wolven de oude en zieke uit de roedel zijn: zij bepalen het tempo. Daarachter ter verdediging de sterkste wolven en helemaal achteraan het alfamannetje. Prachtig: de leider volgt de groep en volgens de beschrijving kan hij van daaruit toch de richting bepalen en anticiperen op aanvallen van buiten. Heerlijk om zo leiders hun plaats te wijzen.

Maar als je even gaat zoeken, vind je al snel een hoop informatie die erop duidt dat deze uitleg van de foto onzin is. Op de community van wolvenkenners wolveswolves staat een stukje waarin dit wordt uitgelegd. Zo is het een raar idee dat de zwakste wolven voorop het zwaarste werk moeten doen, namelijk een spoor door de sneeuw maken. In een roedel lopen toch echt de sterkste wolven voorop. Dat zijn dan geen alfamannetjes of -vrouwtjes, het zijn de vader en moeder van het stel. Een wolvenroedel is namelijk over het algemeen een familie en geen samengeraapte troep waarin de sterkste zich omhoog heeft gevochten in de hiërarchie. (Dit schijnt een relatief nieuw inzicht te zijn. Het idee van alfamannetjes berust op fout onderzoek van wolven in gevangenschap. David Mech heeft dat in een invloedrijk boek uit 1968 beschreven, maar probeert al jaren vergeefs om het boek niet hergedrukt te laten worden.)

Als coach en trainer gebruik ik graag metaforen. Je kunt er krachtige gelijkenissen mee neerzetten. Zonder in het jargon van een specifieke situatie te vervallen kun je met metaforen situaties of dilemma’s herkenbaar maken. Maar weet waar je aan begint als je een metafoor kiest. Aan een metafoor kleven vaak meer betekenissen dan die ene waar jij gebruik van wilt maken. Ik moet denken aan het beeld dat ik ooit gebruikte van een koe die gras omzet in melk. Het duurde niet lang of iemand merkte op dat koeien ook verantwoordelijk zijn voor het mestoverschot… Daarmee was mijn mooie beeld van gezonde en lekkere melk meteen onbruikbaar. Dus vergewis je van andere associaties die ook aan een metafoor kleven. En, zoals de wolven aangeven, zorg ervoor dat je metafoor klopt. Niemand heeft er iets aan als je onzin verkoopt.