Ik gaf een workshop storytelling in het kader van een opleiding voor verandermanagers die Rob, een collega van mij, gaf. In de workshop maakten de deelnemers verhalen over hun ervaringen in het opleidingstraject dat zij tot dan toe hadden doorlopen. Na wat warming up-oefeningen met associëren en het vinden van metaforen gingen ze in groepjes een gezamenlijk verhaal maken. Grofweg was het stappenplan hiervoor als volgt: kies eerst een held uit de metaforen die waren bedacht; bedenk vervolgens een opdracht of een doel voor de held; en beschrijf tenslotte de tocht naar dat doel, met problemen die overwonnen moeten worden. (Ziehier de basisstructuur van elk verhaal.)
In sommige groepjes ging het vlot. Ze waren het snel eens over de held en de tocht en samen vonden ze al snel passende problemen, gebeurtenissen, en bereikte de held zijn doel. In andere groepjes ging het moeizamer. Er waren zoveel leuke metaforen, of juist weinig. Welke moest je dan kiezen? En als je een bakker als hoofdpersoon had, wat moest dan zijn doel, of zijn schat worden? En als we er problemen bij bedenken, hebben die dan nog wel enige relatie met ons leerproces – want daar moest het verhaal toch eigenlijk over gaan?
Nadat de verhalen aan elkaar verteld waren, ging de discussie niet zozeer over de waarde van verhalen. Die zag iedereen wel. De discussie spitste zich toe op de vraag of de waarde nou zat in de verhalen die verteld waren, of in het gezamenlijk maken ervan. Tijdens het maken kwamen tal van ervaringen langs en werd daar op een creatieve manier over gereflecteerd.
In veranderprocessen kunnen verhalen helpen om gezamenlijke beelden te krijgen. Maar het maken van die verhalen, met elkaar, is minstens zo waardevol.