Ik schreef over de organisatie als verhaal. Of beter: als een veelheid aan verhalen. Misschien kun je wel spreken over de organisatie als soap. Ik heb het dan niet over het feit dat er in een organisatie soms allerlei ‘soap-achtige’ ontwikkelingen plaatsvinden. Ik doel op specifieke kenmerken van een soap die goed aansluiten bij het postmoderne karakter van Morgans manier om naar organisaties te kijken.
Een soap is het postmoderne verhaal bij uitstek. Een soap kent tal van verhaallijnen. Sommige van die verhaallijnen zijn een tijdje dominant en doven dan uit. Andere steken af en toe de kop op. Er is niet één hoofdpersoon, alle karakters zijn min of meer gelijkwaardig. Hoewel er natuurlijk uitgesproken goeieriken en slechteriken zijn, heeft elk karakter goede en minder goede trekjes. En ga zo maar door.
Bij elke metafoor is het boeiend om na te gaan wat de eigenschappen van de metafoor zeggen over de organisatie. Dus wat zeggen kenmerken van een soap over de organisatie?
- Wat zijn in onze organisatie die veelheid aan verhaallijnen en welke zijn op dit moment dominant?
- Elke aflevering eindigt met een cliffhanger. Wat zijn op dit moment dergelijke gebeurtenissen waarvoor iedereen de adem inhoudt?
- Wie zijn de spelers die op dit moment de aandacht krijgen en wat zijn hun goede en wat hun slechte eigenschappen?
- In een soap hebben alle personages relaties met elkaar, openlijk of in het geheim. Kunnen we in de organisatie dergelijke openlijke en geheime relaties onderkennen?
- In een soap komt actie alleen indirect voor. Het verhaal wordt vooral door de personages aan elkaar verteld. Veel scènes in een soap bestaan uit ‘pratende hoofden’. Zou het in organisaties zo kunnen zijn dat wat er verteld wordt, vaak belangrijker is dan wat er uiteindelijk gebeurt?
- Een soap kent maar een beperkt aantal locaties waar het verhaal zich afspeelt. Wat zijn in een organisatie de plekken waar ‘het gebeurt’?
Ik ben geen kenner, maar als we in een workshop deze vragen besproken hebben, zouden we zelfs verder kunnen gaan. Is onze organisatie GTST of ONM? Meer Dynasty of Dallas?