Het is vandaag 20 maart, al sinds jaar en dag Wereldverteldag. Elk jaar een prachtig evenement: in het hele land, in de hele wereld worden dan verhalen verteld. Op scholen, in kerken, in theaters, op pleinen,… waar ook maar.
En dit jaar is alles anders. Alle voorstellingen zijn afgelast. Het virus, de pandemie maar voorstellingen onverantwoord.
Maar ook al kunnen we ons huis vrijwel niet meer uit, er blijven vast manieren om elkaar te helpen en een hart onder de riem te steken. Daarom heb ik een verhaal dat ik lang geleden schreef weer eens verteld. De opname vind je hier:
Nog een verspreking die ik laatst hoorde: “Zij wil altijd de onderste steen uit de kan hebben.”
“We lopen maar wat vaak met olifantenvoetjes om elkaar heen…”
Een mooie verspreking van iemand die vertelde over hoe ze in het team met elkaar omgaan. Mooi omdat het natuurlijk grappig is: olifanten hebben geen voetjes, maar grote poten. Maar ook mooi omdat het appelleert aan de olifant in de porseleinkast en aan de olifant in de kamer: iedereen weet dat hij er is, maar niemand heeft het erover. En er wordt om elkaar heen gelopen in plaats van samen opgetrokken.
Deze olifantenvoetjes zouden wat mij betreft zó een staande uitdrukking kunnen worden!
Op 2 februari treed ik samen met het Forsterkwartet op tijdens een culturele middag in De Drie Ranken in Apeldoorn. Erg leuk om in de kerk waar ik jarenlang organist was terug te zijn gevraagd als verteller!
Het Forsterkwartet
Naast dit stuk speelt het kwartet ook nog (delen) uit Haydns eerste strijkkwartet. Haydn, zo’n beetje de uitvinder van het strijkkwartet in z’n huidige vorm: mooie muziek die goed past in het programma.
Waar: De Drie Ranken, Eglantierlaan 202, Apeldoorn
Wanneer: zondag 2 februari, 15.00-16.00
Entree: naar eigen keuze (suggestie: € 7,-)
Op 13 oktober deed ik mee aan de Mythische Marathon, een initiatief van de Verhalenfontein. Zo’n 15 vertellers komen een dag bij elkaar en vertellen om de beurt een deel van een groot epos. Ooit begon het met de Odyssee en dit jaar waren de verhalen rond koning Arthur aan de beurt.
Al van jongs af aan houd ik van deze verhalen: ridders, queestes, eer en verraad in een wereld waar magie en monsters er gewoon bij horen – ik kon en kan er geen genoeg van krijgen. Ik zag er dus naar uit om met deze marathon mee te doen. Elk van de deelnemers zou een personage toegewezen krijgen. Naast Arthur bekende figuren als tovenaar Merlijn; koningin Guinevere; Lancelot, de minnaar van de koningin en hartsvriend van de koning; Galahad, de ridder die de graal vond; Parsifal (over wie ik zo’n tien jaar terug al eens vertelde) en ga zo maar door. Wát een schat aan prachtige verhalen om elkaar te vertellen.
Het personage dat mij was toegewezen, was het Speurende Beest, in het Engels the Questing Beast. Het is een draak die door verschillende ridders bevochten is en die in verschillende Arthur-bronnen en -verhalen voorkomt. In het boek The once and future king van T.H. White, is het beest het lijdend voorwerp van een komische verhaallijn waarin uiteindelijk ridder Pellinore verliefd wordt op het beest. In Mists of Avalon van Marion Bradley is het in eerste instantie ook een monster waar wat lacherig over wordt gedaan, maar dat uiteindelijk wel degelijk blijkt te bestaan en behoorlijk angstwekkend is. Verder graven in de oude bronnen van de Arthurverhalen leverde de verhalen op van geboorte en dood van het beest. (Voor de liefhebbers: deze komen uit de Post-Vulgaat.) In die oude bronnen figureert het beest steeds maar in korte scènes. Aan de ene kant maakte dit het lastig, want de basis voor mijn verhaal was daarmee smal. Aan de andere kant gaf het me wel de ruimte om er echt een eigen verhaal van te maken. Een hele zomer had ik de tijd voor deze worsteling.
Het idee dat ik uiteindelijk heb uitgewerkt, is dat het beest veel groter en omineuzer is dan een enkele draak. Het beest is wat wij met z’n allen ervan maken; hoe wij met z’n allen elkaar en de aarde aan het vernielen zijn; alles dat met alles samenhangt en dat je niet eventjes fixt, ondanks welke populistische praat dan ook. Het beest heeft geen vooropgezet plan en ontdekt gaandeweg wat er allemaal nog meer kan. We kunnen het aanbidden, onderzoeken en proberen te vernietigen, maar het is groter dan welk individu dan ook.
Dit klinkt behoorlijk pessimistisch en dat ben ik, als ik lang blijf doordenken ook wel eens. Maar ik wil in het einde toch iets van hoop laten doorklinken: oprechte interesse, echt contact kan het beest boeien…
Je kunt mijn verhaal hier lezen: het Speurende Beest.
(Het Carnaval des Animaux van Saint-Saëns bestaat uit 14 deeltjes waarin verschillende dieren worden uitgebeeld. Ik maakte er een verhaal bij voor de uitvoering door vioolleerlingen van Anke Foede. De komende dagen zal ik diverse stukjes van het verhaal hier publiceren.)
In het begin vond de olifant de muis maar irritant.
Elke keer datzelfde grapje: “Wat stampen we lekker, hè?”
Maar hij stámpte helemaal niet! Alsof hij log en lomp was, onbeholpen en dik. Maar hij was niet dik, hooguit een tikje stevig. Van binnen was hij heel elegant, maar niet alle dieren zagen dat.
In het begin vond hij de muis irritant, maar toen hij de muis beter leerde kennen, ging hij hem ook meer waarderen. De olifant sprak veel over zware zaken, terwijl voor de muis alles altijd snel gepiept was. Hij herkende ook wel iets van zichzelf in de muis: zelfde kleur, zelfde oren, zelfde staart. Misschien waren ze in de verte wel familie van elkaar.
Hoe dan ook, toen de muis aan de olifant voorstelde om als elkaar te gaan, naar het carnavalsfeest, had de olifant dat meteen leuk gevonden.
De olifant knipoogde: “Wel elegant stampen, hoor!”
Dit verhaal stel ik beschikbaar onder Creative Commons Naamsvermelding-NietCommercieel 3.0 Nederland License.
(Het Carnaval des Animaux van Saint-Saëns bestaat uit 14 deeltjes waarin verschillende dieren worden uitgebeeld. Ik maakte er een verhaal bij voor de uitvoering door vioolleerlingen van Anke Foede. De komende dagen zal ik diverse stukjes van het verhaal hier publiceren.)
—Introductie (tot 0:28)
Het zoemde tussen de bloemen. Het hing in de lucht. Het gonsde over de grond. Je voelde het aan het water – iedereen wilde wel eens feest. Van de kleinste vlo tot de grootste giraffe, van de gladste aal tot het stekeligste varken – iedereen had het erover: feest! Maar wat zou de leeuw ervan vinden?
—Koninklijke mars van de leeuw
De leeuw keek de dieren een voor een aan.
“Een feest?… Ach, laten we eens gek doen. Wat voor feest willen jullie?”
De rendieren riepen meteen: “Kerstfeest!”
Maar dat vonden de eekhoorns maar niks. Zij zaten het hele jaar al in dennebomen.
Toen zeiden de kameleons: “Vinden jullie carnaval niet wat?”
“Leuk,” zeiden de vlinders zacht: “Dan gaan wij als rupsen.”
Laag bij de grond klonk een kuchje. Het waren de mollen: “Hmm, er anders uitzien? Maar wij zíen haast niks.”
De nachtegalen zeiden: “Kunnen we er niet anders uithóren? Niet anders uitzíen, maar uithóren. Verklanken in plaats van verkleden!”
De vogels waren meteen enthousiast en de spinnen ook: “Dan doen we er een vlotte dans bij.”
Daar moesten de neushoorns dan weer niet aan denken, maar de luiaards zeiden: “Het hoeft niet snel, toch?”
Uiteindelijk vond iedereen het een geweldig plan. Ze gingen terug naar huis en bedachten hoe ze verkleed zouden gaan.
De konijnen waren altijd overal als de kippen bij en de hazen waren vaak haantje de voorste. Dus dat was duidelijk: “Wij gaan als kippen en hanen!”
Dit verhaal stel ik beschikbaar onder Creative Commons Naamsvermelding-NietCommercieel 3.0 Nederland License.
De krokodil
De zaal was twee keer uitverkocht. Met muzikantjes die als dieren verkleed waren en met serpentines die het publiek tegen het eind van het verhaal mochten gooien was de voorstelling een carnaval waardig!
